Een eerlijke samenleving
Gedachte-experiment:
Stel je voor dat je de samenleving helemaal opnieuw mag inrichten, en je weet van tevoren niet welke positie jij daarin krijgt. Je weet niet of je in die samenleving wit bent of gekleurd, man of vrouw, he, ho, bi of trans, gezond of ziek, rijk of arm…. Hoe zou je de samenleving dan willen inrichten? Wat zou je rechtvaardig vinden? Vandaag, 30 april, is de dag van de eerlijkheid. Dat bracht ons aan het filosoferen over de vraag: “Hoe zou een eerlijke, rechtvaardige samenleving eruit zien?” Die vraag had de Amerikaanse filosoof John Rawls lang geleden al gesteld en zo kwamen we uit bij dit gedachte-experiment uit de jaren ’70, beschreven in zijn boek ‘A Theory of Justice’. Conclusie: Omdat we niet weten wie we zijn in dit gedachte-experiment, en omdat we iedereen zouden kunnen zijn, denken we niet alleen aan ons eigen belang, maar aan alle mogelijke belangen. En dat is de basis voor principes voor een rechtvaardige samenleving. Het gave hieraan is dat de inrichting van zo’n samenleving niet gebaseerd zou zijn op politieke- of levensovertuiging, maar dat een echt rechtvaardige samenleving puur gebaseerd is op redelijkheid en rationaliteit. “Op basis van pure redelijkheid kunnen we niet anders dan vrijheid, gelijkheid en sociale rechtvaardigheid nastreven,” aldus dit artikel. Filosofeer eens mee…. Wat zijn volgens jou de principes of spelregels voor een rechtvaardige samenleving? |
Ambitieus ARRIVA op weg naar CO2-neutraal in 2025
10/8/2020
|
CO2-neutraal in 2025, dat heeft OV-bedrijf Arriva Nederland zich ten doel gesteld. Arriva verzorgt het regionale bus- en/of treinvervoer in 10 van de 12 provincies en is daarmee het grootste regionale vervoersbedrijf in Nederland. Met haar ambitie voor 2025 loopt Arriva mijlenver vooruit op de doelstelling van het Rijk om “CO2-arm” te zijn in 2050. Waarom en hoe gaat de vervoerder dat doen? Daarover sprak Local Matters met duurzaamheidscoördinator André Veenendaal.
|
|
De vloot van Arriva bestaat uit zo’n 1.500 bussen en 147 treinen. Vooropgesteld dat het openbaar vervoer natuurlijk een relatief milieuvriendelijke manier van reizen is, toch hebben al die bussen en treinen wel een flinke impact ten aanzien van duurzaamheid. “Wij voelen ons verantwoordelijk voor een gezonde leefomgeving in brede zin”, vertelt Veenendaal. “Daar hoort van alles bij waar wij als OV-bedrijf invloed op hebben, zoals luchtkwaliteit, geluid, grondstofgebruik, biodiversiteit, en natuurlijk brandstofverbruik. CO2-uitstoot vormt het grootste onderdeel van onze milieu-impact, en daarom ligt onze focus op het reduceren en elimineren daarvan.”
|
|
Focus en structuur
Het eerste dat Arriva heeft gedaan na het formuleren van haar ambitieuze visie, is kijken waar ze nu staan. Want dat is ten slotte het vertrekpunt voor de route richting het waarmaken van de ambities. Veenendaal: “Om de juiste stappen te kunnen zetten, moet je weten hoe je er nu voor staat en wat er op verschillende plekken in de organisatie al gebeurt. Nu is het vooral de taak om daar een goede focus en structuur in aan te brengen, zodat we heel gericht kunnen kijken waar de kansen liggen om een stap voorwaarts te maken.”
Grote stappen zetten
Omdat de CO2-uitstoot van haar bussen en treinen verreweg de belangrijkste impact is van Arriva, is het van belang om daar eerst goed inzicht in te krijgen. Daarvoor gebruikt het bedrijf enkele meettools. Misschien in de OV-wereld nog niet zo gebruikelijk, maar Veenendaal is enthousiast: “Meten is weten. Door te kwantificeren word je gedwongen om heel goed te kijken naar je uitstoot, én zie je duidelijk waar kansen liggen. Dat hebben we nodig, want het is ons menens met onze doelstelling. We willen daar de komende jaren heel grote stappen in zetten. Als je alleen al ziet wat er nu nog aan diesel er doorheen gaat, dan moet er nog veel gebeuren om als OV-bedrijf richting die CO2-neutraliteit in 2025 te gaan. Daar moeten we de komende jaren heel serieus mee aan het werk. Maar het is te doen, als we daar heel doelgericht de goede stappen in zetten. Vanuit onze verantwoordelijkheid voor een gezonde leefomgeving willen we daar ver en snel in gaan. Als je weet hoeveel CO2-uitstoot je hebt, moet je toch niet nog 30 jaar willen wachten voordat je dat naar nul hebt gebracht?”
Het eerste dat Arriva heeft gedaan na het formuleren van haar ambitieuze visie, is kijken waar ze nu staan. Want dat is ten slotte het vertrekpunt voor de route richting het waarmaken van de ambities. Veenendaal: “Om de juiste stappen te kunnen zetten, moet je weten hoe je er nu voor staat en wat er op verschillende plekken in de organisatie al gebeurt. Nu is het vooral de taak om daar een goede focus en structuur in aan te brengen, zodat we heel gericht kunnen kijken waar de kansen liggen om een stap voorwaarts te maken.”
Grote stappen zetten
Omdat de CO2-uitstoot van haar bussen en treinen verreweg de belangrijkste impact is van Arriva, is het van belang om daar eerst goed inzicht in te krijgen. Daarvoor gebruikt het bedrijf enkele meettools. Misschien in de OV-wereld nog niet zo gebruikelijk, maar Veenendaal is enthousiast: “Meten is weten. Door te kwantificeren word je gedwongen om heel goed te kijken naar je uitstoot, én zie je duidelijk waar kansen liggen. Dat hebben we nodig, want het is ons menens met onze doelstelling. We willen daar de komende jaren heel grote stappen in zetten. Als je alleen al ziet wat er nu nog aan diesel er doorheen gaat, dan moet er nog veel gebeuren om als OV-bedrijf richting die CO2-neutraliteit in 2025 te gaan. Daar moeten we de komende jaren heel serieus mee aan het werk. Maar het is te doen, als we daar heel doelgericht de goede stappen in zetten. Vanuit onze verantwoordelijkheid voor een gezonde leefomgeving willen we daar ver en snel in gaan. Als je weet hoeveel CO2-uitstoot je hebt, moet je toch niet nog 30 jaar willen wachten voordat je dat naar nul hebt gebracht?”
Als je weet hoeveel CO2-uitstoot je hebt, moet je toch niet nog 30 jaar willen wachten voordat je dat naar nul hebt gebracht?”
De goede dingen doen
“In onze visie staat niet alleen wat we willen bereiken, maar ook dat we dat op de goede manier willen doen”, vervolgt Veenendaal. “Daar zijn we heel stellig in. We kiezen liever voor stappen die niet zichtbaar zijn maar wel bijdragen, dan dat we ‘scoren’ voor de buitenwereld met maatregelen die relatief weinig helpen. Voor ons is de vraag niet hoe we het doen ten opzichte van de concurrent, maar hoe we het doen ten opzichte van onze visie, het potentieel wat we kunnen bereiken. We zien dat er in de aanbestedingen steeds meer oog is voor duurzaamheid en ons voortbestaan hangt natuurlijk af van het winnen van concessies. Maar omdat we echt de goede dingen willen doen, zetten wij zetten ook duurzame stappen die niet geëist worden. We houden ons in de eerste plaats vast aan onze visie.”
Scenario’s
Maar om de goede dingen te kunnen doen, gaat Arriva gaat nog een stap verder. Samen met de TU Delft ontwikkelt de vervoerder de zogenaamde CO2-barometer. Deze voorspelt de CO2-uitstoot bij verschillende scenario’s. Veenendaal: “Dat maakt het mogelijk om vooraf te bekijken wat het effect zal zijn op de totale CO2-uitstoot wanneer we een verbetering toepassen. Zo moet de barometer ons helpen om keuzes te maken in de verschillende duurzame maatregelen die we kunnen inzetten binnen de hele keten van regionaal treinverkeer. Dus niet alleen ons deel als Arriva, maar vanaf het moment dat de trein geproduceerd wordt, in dienst is, tot het einde van zijn levensduur en alle processen daaromheen. De barometer kan straks laten zien waar de kansen liggen om het grootste verschil te maken, zoals materieel, het spoor of misschien wel de dienstregeling.”
“In onze visie staat niet alleen wat we willen bereiken, maar ook dat we dat op de goede manier willen doen”, vervolgt Veenendaal. “Daar zijn we heel stellig in. We kiezen liever voor stappen die niet zichtbaar zijn maar wel bijdragen, dan dat we ‘scoren’ voor de buitenwereld met maatregelen die relatief weinig helpen. Voor ons is de vraag niet hoe we het doen ten opzichte van de concurrent, maar hoe we het doen ten opzichte van onze visie, het potentieel wat we kunnen bereiken. We zien dat er in de aanbestedingen steeds meer oog is voor duurzaamheid en ons voortbestaan hangt natuurlijk af van het winnen van concessies. Maar omdat we echt de goede dingen willen doen, zetten wij zetten ook duurzame stappen die niet geëist worden. We houden ons in de eerste plaats vast aan onze visie.”
Scenario’s
Maar om de goede dingen te kunnen doen, gaat Arriva gaat nog een stap verder. Samen met de TU Delft ontwikkelt de vervoerder de zogenaamde CO2-barometer. Deze voorspelt de CO2-uitstoot bij verschillende scenario’s. Veenendaal: “Dat maakt het mogelijk om vooraf te bekijken wat het effect zal zijn op de totale CO2-uitstoot wanneer we een verbetering toepassen. Zo moet de barometer ons helpen om keuzes te maken in de verschillende duurzame maatregelen die we kunnen inzetten binnen de hele keten van regionaal treinverkeer. Dus niet alleen ons deel als Arriva, maar vanaf het moment dat de trein geproduceerd wordt, in dienst is, tot het einde van zijn levensduur en alle processen daaromheen. De barometer kan straks laten zien waar de kansen liggen om het grootste verschil te maken, zoals materieel, het spoor of misschien wel de dienstregeling.”
Creatief hergebruik: afgedankte kantoorkasten krijgen tweede leven als belhokjes, bekleed met afgedragen chauffeurskleding.
Proof of concepts
Hoewel CO2-uitstoot veruit haar grootste impact is, kijkt Arriva ook breder naar duurzaamheid. “We streven naar oplossingen die meervoudige waarde creëren, die dus bijvoorbeeld bijdragen aan CO2-reductie én aan circulariteit. Het is makkelijk gedacht om van alles te gaan vervangen zodat onze uitstoot omlaag gaat, maar wat gebeurt er dan met het vrijgekomen materiaal? Daar willen we verantwoorde keuzes in maken. We experimenteren daarom veel met proof of concepts, dus we proberen dingen op kleine schaal uit om te onderzoeken of ze op grote schaal zouden werken. Zo hebben we nu een aantal bussen rondrijden met stoelbekleding van ananasbladeren. Dat is echt een restproduct en het zou heel mooi zijn als blijkt dat we dat op grotere schaal kunnen toepassen.
Een ander voorbeeld zijn onze halteborden. Daar hebben zo’n tienduizend van en die zijn allemaal van aluminium. We hebben er nu een paar vervangen door exemplaren van bamboe, een plant die snel groeit en ook nog eens CO2 vastlegt, dus dat zou en enorme verbetering zijn ten opzichte van aluminium. Maar ja, de borden moeten bij voorkeur wel net zo lang meegaan als de concessie, dus minimaal 10 jaar. We zijn nu aan het testen hoe goed ze zich houden in weer en wind. Maar ook al is de proef een succes, dan gaan we nog niet meteen al onze bestaande aluminium borden vervangen omdat we zo graag duurzaam willen doen. De huidige borden zijn namelijk nog prima dus het zou juist verspilling zijn om ze weg te doen”, aldus Veenendaal.
“Met onze inkoop letten we ook op circulariteit. We letten bijvoorbeeld op hoeveel procent gerecycled kunststof er in een bus zit, en in welke mate en op welke manier de bus aan het eind van zijn levensduur nog kan worden benut. We onderzoeken bijvoorbeeld of we zo’n bus kunnen ombouwen naar elektrisch of waterstof, zodat de bus een tweede leven kan krijgen.”
Hoewel CO2-uitstoot veruit haar grootste impact is, kijkt Arriva ook breder naar duurzaamheid. “We streven naar oplossingen die meervoudige waarde creëren, die dus bijvoorbeeld bijdragen aan CO2-reductie én aan circulariteit. Het is makkelijk gedacht om van alles te gaan vervangen zodat onze uitstoot omlaag gaat, maar wat gebeurt er dan met het vrijgekomen materiaal? Daar willen we verantwoorde keuzes in maken. We experimenteren daarom veel met proof of concepts, dus we proberen dingen op kleine schaal uit om te onderzoeken of ze op grote schaal zouden werken. Zo hebben we nu een aantal bussen rondrijden met stoelbekleding van ananasbladeren. Dat is echt een restproduct en het zou heel mooi zijn als blijkt dat we dat op grotere schaal kunnen toepassen.
Een ander voorbeeld zijn onze halteborden. Daar hebben zo’n tienduizend van en die zijn allemaal van aluminium. We hebben er nu een paar vervangen door exemplaren van bamboe, een plant die snel groeit en ook nog eens CO2 vastlegt, dus dat zou en enorme verbetering zijn ten opzichte van aluminium. Maar ja, de borden moeten bij voorkeur wel net zo lang meegaan als de concessie, dus minimaal 10 jaar. We zijn nu aan het testen hoe goed ze zich houden in weer en wind. Maar ook al is de proef een succes, dan gaan we nog niet meteen al onze bestaande aluminium borden vervangen omdat we zo graag duurzaam willen doen. De huidige borden zijn namelijk nog prima dus het zou juist verspilling zijn om ze weg te doen”, aldus Veenendaal.
“Met onze inkoop letten we ook op circulariteit. We letten bijvoorbeeld op hoeveel procent gerecycled kunststof er in een bus zit, en in welke mate en op welke manier de bus aan het eind van zijn levensduur nog kan worden benut. We onderzoeken bijvoorbeeld of we zo’n bus kunnen ombouwen naar elektrisch of waterstof, zodat de bus een tweede leven kan krijgen.”
Way to go, Arriva!
Local Matters vindt Arriva een inspirerend voorbeeld van hoe je als organisatie kunt werken aan het waarmaken van ambitieuze doelen. Daadkrachtig, consequent, vanuit eigen kracht, en toch bescheiden. Het illustreert dat hoge ambities weliswaar misschien niet realistisch lijken, maar dat ze richting geven en dat je ze realiteit kunt maken door er stap voor stap naartoe te werken. Het enige wat je hoeft te doen, is niet stoppen met stappen zetten totdat het doel is bereikt. Way to go, Arriva!
Local Matters vindt Arriva een inspirerend voorbeeld van hoe je als organisatie kunt werken aan het waarmaken van ambitieuze doelen. Daadkrachtig, consequent, vanuit eigen kracht, en toch bescheiden. Het illustreert dat hoge ambities weliswaar misschien niet realistisch lijken, maar dat ze richting geven en dat je ze realiteit kunt maken door er stap voor stap naartoe te werken. Het enige wat je hoeft te doen, is niet stoppen met stappen zetten totdat het doel is bereikt. Way to go, Arriva!
Tien kansen van corona voor de klimaatcrisis
De natuur is altijd open. Daar trekken veel mensen tijdens de lockdown dus naartoe.
De hele wereld is in de greep van corona. In minder dan twee maanden tijd is het besef ontstaan dat wat ontstond als een lokaal virus in Wuhan vergaande gevolgen heeft voor mensen wereldwijd. Meer dan ooit wordt duidelijk hoe alles met alles verbonden is en dat deze crisis ons dus allemaal raakt. Tegelijkertijd verkeert de wereld al veel langer in een crisis waarvan de gevolgen wel eens vele malen erger kunnen zijn; de klimaatcrisis. De coronacrisis leert ons enkele belangrijke lessen over hoe we het tij nog kunnen keren en in de toekomst gezond, veilig en rechtvaardig samen te leven. >>Lees hele artikel
Circulariteit voor duurzaamheid
Circulariteit is een belangrijke strategie om duurzaam te worden. Het circulaire economisch model zoals beschreven door de Ellen MacArthur foundation gaat uit van een nieuw soort economie dat gericht is op het opbouwen van kapitaal of dit nu financieel, menselijk, sociaal of natuurlijk is. Dit model biedt antwoorden op belangrijke uitdagingen zoals toenemende grondstoffenschaarste, vervuiling en afbraak van het natuurlijk systeem. Vaak wordt circulariteit gebruikt als synoniem voor duurzaamheid, maar er is een wezenlijk verschil: duurzaamheid is een doel, namelijk het behouden van het systeem aarde zodat wij mensen hier gezond, veilig en rechtvaardig kunnen leven. Circulariteit is een strategie om dit te bereiken.
>> Lees hele artikel
>> Lees hele artikel
Liefde als veranderkracht
Veranderkracht is nodig om het tij te keren als het gaat om klimaatverstoring, verlies van biodiversiteit en het bereiken van een rechtvaardige wereld. Maar veranderen is moeilijk. Zelfs met overweldigende feiten en cijfers over parts per million CO2, aantallen uitgestorven plant- en diersoorten en hoeveelheden gesmolten ijskap lukt het vaak nog niet om het roer écht om te gooien richting duurzaamheid. Wij denken daarom dat het niet genoeg is om het verstand aan te spreken en dat het nodig is om mensen meer in het hart te raken. Want wanneer we beseffen dat die feiten en cijfers maken dat alles waarvan we houden op het spel staat, dan geeft de liefde de kracht om toch te veranderen. Want zoals Wubbo Ockels al zei: “Waar je van houdt, dat wil je niet kwijt”.
Dit is ook onze drijfveer en het is díe liefde die we in ons werk willen overdragen. Want alles wat je dierbaar is, is het waard om voor in beweging te komen. Wanneer deze energie wordt aangeboord in organisaties, ontstaan de visie, het leiderschap en de actiebereidheid om te veranderen.
Dit is ook onze drijfveer en het is díe liefde die we in ons werk willen overdragen. Want alles wat je dierbaar is, is het waard om voor in beweging te komen. Wanneer deze energie wordt aangeboord in organisaties, ontstaan de visie, het leiderschap en de actiebereidheid om te veranderen.
